Railway/vi

Về nghiên cứu, xem trong mục Đường sắt (nghiên cứu)

Đường sắt là một trong những phương pháp vận tải chính trong Factorio. Mặc dù xây dựng mạng lưới đường sắt có thể phức tạp và đòi hỏi số lượng lớn tài nguyên và không gian, đường sắt nhanh và có hiệu quả hơn so với băng chuyền và robot vận tải, đặc biệt là với khoảng cách lớn.

Khó có thể hiểu và xây dựng hệ thống đường sắt ngay tức thì. Người chơi phải mất thời gian học từ những thứ căn bản như tự động hóa vận tải. Việc học cách quản lý và duy trì mạng lưới đường sắt lớn cần có thời gian và kinh nghiệm.

Hạ tầng

Để có đường sắt, cần xây đường ray để cho tàu hỏa chạy. Thường thì có thể xây bằng cách thiết kế ray, nhưng cũng có thể xây thủ công. Hãy nhớ là đường ray chiếm 2 ô đất, nên đường ray không thể dịch đi từng ô một.

Hoạt động của đường sắt ở mức đơn giản nhất

Để đường sắt có thể hoạt động, tối thiểu cần có:

• Đường ray
• Đầu tàu hỏa

Có thể vào đầu tàu và điều khiển bằng cách đứng cạnh đầu tàu và bấm phím ENTER.

Bẻ ghi

• Không có hình ảnh đồ họa của hoạt động bẻ ghi, nhưng các đường ray trông như kết nối với nhau. Khi thiết kế đường ray, người dùng phải xây đường ray mới trùng lên đường ray cũ để tạo ra bộ bẻ ghi, cho phép tàu hỏa lựa chọn giữa các hướng đi khác nhau.
• Điểm giao cắt của hai đường ray thẳng sẽ không thể dùng để bẻ ghi vì tàu hỏa có bán kính rẽ nhất định. Tuy nhiên vẫn cần có các khối báo hiệu để tránh các đoàn tàu đâm vào nhau.
• Các đường ray song song không tương tác với nhau. Tuy nhiên để chuyển từ ray ngày sang ray kia, có thể cần thêm tài nguyên nếu 2 ray ở quá gần nhau, 1 ray sẽ phải vòng ra xa rồi mới nhập vào ray kia được. Việc đó khiến cho việc báo hiệu phức tạp nên thường không xây như vậy mà để cách nhau đủ xa (thường thì cách nhau 2 ray là đủ).

Một ví dụ chỗ giao cắt an toàn

Giao cắt

Hãy cẩn thận khi đi qua đường ray! Tàu hỏa là một trong những thứ gây sát thương lớn nhất trong trò chơi, và hầu hết trường hợp va chạm sẽ làm người chơi bị chết.

Đây là những việc nên làm khi qua đường ray:

1. Zoom xa ra để xem có tàu đến không.
2. Nhìn bên trái, và phải.
3. Nhìn báo hiệu gần đó: nếu đèn báo hiệu chuyển từ màu xanh sang đỏ hay vàng, có tàu hỏa đang tới. Đừng đi qua.
4. Tránh việc đi gần đường ray vì không nhất định phải đứng trên ray hoàn toàn thì mới bị tàu va chạm.
5. Mặc dù có thể ra / vào tàu hỏa khi tàu đang chạy, nhưng nhầm chút sẽ giết chết bạn. Ở bên cạnh đoàn tàu vẫn có thể bị mất máu, do người chơi vướng vào giữa hai toa.
6. Màn bảo vệ lớn có thể làm giảm sát thương. Trường hợp đặc biệt có thể dừng cả đoàn tàu. Để làm điều đó cần lắp vài module màn bảo vệ để không bị chết ngay lập tức, và sẽ tiêu thụ một lượng năng lượng lớn.
7. Mọi vật có máu đều bị làm hỏng khi tàu đâm vào, nên đừng để xe ô tô hay xe tăng trên đường ray. Kể cả quân địch cũng bị thế!
8. Tàu hỏa khi ở xa điểm đỗ sẽ chạy với tốc độ (gần như) tối đa, nên cần cẩn thận hơn khi đi qua. Tàu ở gần điểm đỗ hoặc điểm báo hiệu sẽ chạy chậm dần để dừng lại. Tàu có cấu hình khác nhau sẽ có tốc độ nhanh chậm khác nhau.

Có thể xây dựng để qua đường ray an toàn như cách trên ảnh. Khi đó bạn không đi qua ray khi có tàu đến. Và khi có người chơi đứng ở trên ray, mạch điện sẽ có tín hiệu chặn tàu lại và chờ đến khi người chơi đi khỏi đường ray. Khi người chơi đi qua đường ray, cổng sẽ đóng lại, không cho người chơi đi dọc theo đường ray. Cách này đảm bảo an toàn khi qua đường và thường được dùng trên các máy chủ.

Tàu hỏa

Các thành phần của đoàn tàu:

Locomotive

Cargo wagon

Fluid wagon

Artillery wagon

Đặt toa hàng để nó nối vào đoàn tàu.

• Đoàn tàu có ít nhất một đầu tàu.
• Tàu có thể có nhiều đầu tàu, và số toa tàu tùy ý.
• Có thể tự lái đầu tàu tiến hoặc lùi, nhưng nói chung nó sẽ chạy lùi chậm hơn. Phím trái và phải dùng để chọn hướng ở chỗ bẻ ghi.
• Tàu chạy ở chế độ tự động chỉ chạy tiến được. Đoàn tàu tự động có thể chạy cả tiến và lùi nếu có hai đầu tàu hướng về 2 phía ngược nhau cùng nối vào đoàn tàu.
• Tàu cần có nhiên liệu để chạy. Nhiêu liệu có thể nạp bằng máy gắp khi tàu ở chế độ điều khiển bằng tay hoặc đỗ tại ga, chứ không nạp khi tàu dừng chờ báo hiệu hoặc ở chế độ tự động.

Ngăn chứa của đầu tàu chỉ dùng để chứa nhiên liệu. Để vận chuyển hàng hóa hoặc chất lỏng, toa hàng và/hoặc toa chở chất lỏng phải nối vào đoàn tàu. Để nối toa mới vào đoàn tàu, người chơi phải đặt toa tàu ở gần với một đoàn tàu sẵn có, khi đó sẽ có hình ảnh màu xanh chỉ dẫn điểm kết nối với đoàn tàu. Cách khác là người chơi kết nối qua “key”, nếu toa hàng ở xa đoàn tàu. Các đồ vật có thể chuyển lên hay dỡ xuống với tối đa 12 máy gắp cạnh nhau (mỗi bên 6 cái), còn chất lỏng có thể bơm lên hay lấy ra với tối đa 3 máy bơm, tự động kết nối với ống trên nóc toa tàu.

Nhà ga

A very minimal train station.

Các thành phần ở nhà ga:

Train stop

Đường ray

Inserter or pump

Nhà ga là sự kết hợp của ít nhất một điểm dừng tàu và một kho chứa và/hoặc hệ thống phân phối, dùng để chất hàng lên hay dỡ hàng xuống toa hàng và/hoặc toa chở chất lỏng, nạp nhiên liệu vào đầu tàu, nạp đạn cho toa chở pháo, hoặc sửa chữa tàu.

Đừng lẫn lộn giữa nhà ga và điểm dừng tàu. Nhà ga là một khái niệm, còn điểm dừng tàu là một món đồ.

Máy gắp đặt cạnh đường ray để chất/dỡ hàng khi tàu đỗ. Máy gắp là cách duy nhất để lấy các món đồ tự động khỏi toa hàng và toa chở pháo; và bơm là cách duy nhất để bơm chất lỏng vào/ra toa chở chất lỏng.

Báo hiệu

Có hai loại đèn báo hiệu trong Factorio:

Rail signal

Rail chain signal

Hiểu được tất cả các báo hiệu tàu hỏa tương đối khó. Dưới đây là một số khái niệm quan trọng:

• Thanh ray

đoạn ray dài 2 ô, tương ứng một món đồ.

• Phân đoạn ray (block – khối)

Một đoạn đường ray. Đường ray được chia thành các khối bởi các đèn báo hiệu. Các khối thể hiện bằng các đường kẻ với màu sắc khác nhau khi người chơi đang chọn giữ một đèn báo hiệu.

Đèn báo hiệu (Rail signal) thường được dùng để điều khiển nhiều tàu một cách tự động. Lưu ý rằng tự lái tàu sẽ bỏ qua hầu hết các quy tắc ở đây; các đoàn tàu chạy tự động khác sẽ hoạt động theo các báo hiệu tạo ra khi người chơi di chuyển, tuy nhiên đôi khi vẫn xảy ra va chạm nếu như người chơi bỏ qua các tín hiệu đỏ/vàng. Hãy để ý tới các đoàn tàu chạy tự động và để chúng chạy theo cách thông thường.

Xem thêm giải thích về khối ở đây [1].

Các quy tắc báo hiệu cơ bản

• Tại mỗi thời điểm, chỉ có thể có một đoàn tàu trên một block. Nếu một đoàn tàu dài, chiếm nhiều block thì coi như chiếm tất cả các block.
• Tín hiệu đèn đỏ báo rằng khối tiếp theo đang có tàu hỏa.
• Tín hiệu đèn vàng báo rằng một đoàn tàu đang tới và được quyền đi vào block tiếp theo.
• Đèn báo hiệu rail signal phân tách giữa các block và thể hiện trạng thái của block đó: xanh lá – không có tàu, vàng – sẽ có tàu đến, đỏ - đang có tàu.
• Đèn báo hiệu rail chain signal phân tách giữa các block và thể hiện trạng thái của đèn báo hiệu rail signal tiếp theo: giống như trên, và thêm màu xanh dương – khi có ít nhất một đường bị chặn, nhưng còn đường khác để đi.
• Đoàn tàu sẽ đi khi có đèn báo hiệu ở bên phải đường ray,hoặc nếu có báo hiệu ở cả hai bên trên cùng đường ray. Tất nhiên, đoàn tàu do người chơi tự lái có thể không tuân theo quy tắc này.

Mắc kẹt

Mắc kẹt có thể xảy ra khi mọi đoàn tàu đều bị chặn bởi một đoàn tàu khác. Hầu hết các trường hợp, có từ 2 đoàn tàu trở lên cùng đứng lại và chặn các tàu khác.

Tàu bị kẹt khi nào

Mắc kẹt xảy ra khi có hai đoàn tàu trở lên bị ngăn không cho đi qua điểm giao nhau vì báo hiệu xung đột. Đây là một số dạng khác nhau:

1. Tạm thời – Trường hợp này xảy ra khi một block tạm thời vướng ví dụ như có đoàn tàu đang dừng để lấy hàng, hoặc một đèn báo hiệu tạm đóng lại theo tín hiệu mạch điện. Những trường hợp này thường sẽ tự xử lý được.
2. Một phần – Trường hợp này là kết quả của việc tìm đường, thường do một đoàn tàu hết nhiên liệu, hoặc một đoạn ray bị hỏng, có thể cần người chơi tương tác để xử lý, hoặc (trong trường hợp ray bị hỏng), có thể được sửa tự động bởi robot xây dựng.
3. Kẹt hoàn toàn – Đây là trường hợp tệ nhất, không thể tự xử lý mà cần người chơi điều khiển một đoàn tàu qua điểm giao cắt. Nó thường xảy ra vì báo hiệu đặt sai chỗ hoặc không đến được ga tàu.

Một điểm quan trọng cần nhớ là việc tàu bị kẹt có xảy ra tùy từng lúc và do sai nhầm của người chơi. Đôi khi thậm chí báo hiệu chuẩn rồi mà vẫn có vấn đề. Khả năng xảy ra tỷ lệ nghịch với chất lượng việc đặt báo hiệu, tuy nhiên

Những yếu tố ảnh hưởng tới khả năng tàu bị kẹt

• Chiều dài đoàn tàu (tàu ngắn có xác suất thấp hơn vì chiếm ít đườn ray hơn)
• Kích thước của block: Block dài hơn thì ít xảy ra hơn.
• Thiết kế tuyến đường ray: Một số mẫu thiết kế có xác suất cao hơn mẫu khác.
• Số lượng tàu hỏa – Càng có nhiều đoàn tàu cần chạy qua các điểm giao cắt thì kết quả là xác suất bị kẹt càng cao.
• Khả năng này cũng cao hơn nhiều nếu thường xuyên tàu cần phải chờ khi cắt qua đoạn đường giao nhau.

Đã biết những yếu tố này, làm sao để giảm thiểu khả năng bị kẹt?

• Không sử dụng nút giao 4 hướng hoặc vòng xuyến để tạo ra nút giao cắt.
• Nên sử dụng nút giao 3 hướng. Xem thêm Xem chi tiết nút giao 3 hướng 2 chiều
• Sử dụng vòng xuyến để đổi hướng đoàn tàu, chứ không dùng cho nút giao lưu lượng lớn.
• Xây thêm đường ray quay nút giao. Đừng để chỉ có duy nhất một nút giao để đi đến một nơi, thêm các nút dự phòng. Nhờ đó các vấn đề nhỏ sẽ giữ nguyên là các vấn đề nhỏ.

Vận tải tự động

Trên tab lịch chạy tàu của giao diện đoàn tàu: 1 – chuyển giữa chết độ tự động và thủ công; 2 – thêm một ga mới; 3 – xóa ga đã chọn; 4 – lệnh tàu chạy đến ga đã chọn; 5 – bổ sung các điều kiện cho ga đã chọn; 6 – xóa điều kiện chờ đã chọn; 7 – thay đổi chế độ logic của điều kiện đã chọn

Tàu ở chế độ “Tự động” chọn điểm đến và tuyến đường khi khởi hành và sau khi dừng chờ ở điểm báo hiệu năm giây, và đích đến tự khóa lại theo mạch điều khiển. Tàu sẽ chọn đường ngắn nhất bằng thuật toán tìm đường để đến một ga đang hoạt động có trùng tên. Nếu không có ga nào trùng tên đó, tàu sẽ bỏ qua về đi đến ga tiếp theo.

Mục này nói về cách làm cho đoàn tàu vận tải tự động giữa các nhà ga. Người chơi cần làm quen với việc tạo ra hệ thống vận tải đường sắt.

Trước tiên, người chơi cần tạo ra mạng đường sắt có ít nhất hai điểm dừng tàu, đặt phía phải đường ray theo hướng tàu đến. Giữ chuột trên điểm dừng tàu, bạn có thể thấy vị trí của các toa tàu để thuận tiện trong việc sắp xếp nhà ga (các hệ thống bốc dỡ hàng, nạp nhiên liệu).

Khi bạn thiết lập lịch chạy tàu (xem dưới) và nạp nhiên liệu cho tàu hỏa, bạn có thể bắt đầu cho tàu chạy theo lịch bằng cách chuyển từ chế độ chạy thủ công sang tự động.

Lịch chạy tàu

Người chơi có thể thiết lập danh sách các ga trong cửa sổ phía trên. Đoàn tàu sẽ dừng theo thứ tự đó, đến hết thì quay lại từ đầu. Hiện tại không thể tạo ra lịch chạy một lần. Các nhà ga có thể được thêm vào bằng cách click vào nút 2 (trong ảnh). Một cửa sổ hiện ra với danh sách tất cả các ga. Nếu bạn chọn một ga nào đó, sẽ có một cửa sổ hiện ra để lựa chọn điều kiện chờ.

Các điều kiện chờ dùng để xác định khi nào thì đoàn tàu sẽ rời ga. Có 7 loại điều kiện:

• Thời gian trôi qua
• Tàu đầy hàng – Mọi toa hàng của đoàn tàu đều đầy
• Toa rỗng hàng – Tương tự trường hợp trên nhưng giờ là rỗng.
• Đếm số hàng – Đoàn tàu (tổng các toa) chứa số lượng của một thứ đồ nhất định.
• Theo mạch điện điều khiển – Điểm dừng tàu nối với mạch điều khiển, nên có thể dùng tín hiệu đó cho điều kiện chờ.
• Không hoạt động – Không có thứ gì được cho lên hay lấy ra khỏi tàu sau một khoảng thời gian nhất định.
• Đếm lượng chất lỏng – Đoàn tàu (tổng các toa) chứa lượng của chất lỏng nhất định.

Trong phần tiếp, từ “điều kiện” dùng để mô tả một điều kiện chờ, còn cụm từ “điều kiện chờ” sẽ dùng để mô tả một tập các điều kiện.

Nếu bạn có hai điều kiện trở lên, bạn có thể tổng hợp các điều kiện này bằng phép tính logic AND và OR (nút 7). AND sẽ thực hiện khi tất cả các điều kiện đề đúng còn OR thực hiện khi một trong các điều kiện đúng.

Khi có cả AND và OR thì logic sẽ nhóm theo các điều kiện OR. Ví dụ điều kiện đầu tiên sẽ được tính cùng với tất cả các điều kiện AND tiếp theo nó cho đến khi gặp toán tử OR. Nếu kết quả là đúng, thì kết quả cuối cùng là đúng. Nếu không, hệ thống sẽ tính các điều điện sau toán tử OR và các điều kiện AND kèm theo cho tới khi gặp toán tử OR khác. Việc này lặp lại cho đến khi kết quả một nhóm OR là đúng, thỏa mãn điều kiện chờ, hoặc đến khi toàn bộ các điều kiện đã được kiểm tra.

Ví dụ

Xem ví dụ

Chờ đến khi tàu đầy hàng, tối đa là 30 giây:

Full cargo inventory
OR 30 seconds passed

Chờ dến khi tàu đầy hàng, hoặc mạch điều khiển Dầu > 3000:

Full cargo inventory
OR Circuit condition - Oil > 3000

Chờ đến khi tàu rỗng, và tối thiểu 30 giây trôi qua, và 5 giây không có hoạt động gì:

Empty cargo inventory
AND 30 seconds passed
AND 5 seconds of inactivity

Chờ khi quặng sắt còn ít, hoặc quặng đồng còn ít và tối thiểu 30 giây:

Cargo: Iron ore < 500
AND 30 seconds passed
OR Cargo: Copper ore < 500
AND 30 seconds passed

Logic điều kiện chờ trong Factorio được đọc theo dạng phân tách (DNF), nên ví dụ cuối cũng có thể được xử lý theo cách viết:

((Cargo: Iron ore < 500 AND 30 seconds passed) OR (Cargo: Copper ore < 500 AND 30 seconds passed))

Có kết quả bằng với:

((Cargo: Iron ore < 500 OR Cargo: Copper ore < 500) AND 30 seconds passed)

Tuy nhiên, với giao diện hiện tại, không có cách nào để biểu diễn nó ở dạng ngắn hơn

Tìm và sửa lỗi

Dưới đây là một số việc cần làm để kiểm ra vì sao hệ thống đường sắt hay một đoàn tàu không hoạt động.

• Tàu có nhiên liệu chưa? Hãy đảm bảo là đầu tàu có một loại nhiên liệu nào đó.
• Bộ bẻ ghi đặt sai hoặc không hoạt động? Hãy chắc là tàu có thể tìm đường đi.
• Có đoàn tàu nào khác chiếm cùng block không? Hãy đảm bảo là đường tàu chạy không có vật cản.
• Đặt điểm dừng tàu đúng chưa? Hãy chắc chắn là mũi tên vàng khi trỏ chuột trên điểm dừng tàu đúng hướng.
• Tàu có nhận được tín hiệu đi đúng hướng không? Đèn tín hiệu đặt đúng chưa?
• Nếu đường ray hai chiều, báo hiệu phải đặt ngược nhau. Bạn có thể kiểm tra bằng cách trỏ chuột lên báo hiệu. Nếu nó tạo thành cặp, nó sẽ hiện cả hai.

Không tìm thấy đường

Khi một đoàn tàu không thể tới được đích, thông báo "no path" sẽ hiện lên ở đầu tàu. Kiểm tra:

• Liệu tàu có thể đi đến đích bằng cách đi tiến? Xây đường vòng quay đầu hoặc lắp đầu tàu ở cả hai đầu đoàn tàu!
• Điểm tàu dừng có đúng chiều không? Điểm dừng tàu phải nằm phía bên phải của đường ray.
• Nếu bạn có sử dụng đèn báo hiệu, hãy kiểm tra các đèn báo hiệu cho phép tàu đi theo đúng hướng.
• Kiểm tra xem đường ray có bị ngắt quãng đâu không, có thể tự lái tàu dọc theo tuyến đường để kiểm tra, đặc biệt ở những chỗ giao nhau.

Nếu bạn vẫn chưa xử lý được, hãy thử:

• Tự lái tàu, và mỗi khi qua một điểm giao cắt, lại thử chuyển sang chế độ tự động. Khi tàu có thể tự chạy, bạn sẽ xác định được khi vực gây ra lỗi.

A pictorial summary of typical problems.

Thành tích

Trans-Factorio express Have a train plan a path 1000 tiles or longer.

Xem thê

• Đầu tầu
• Toa chở hàng